خانه / اطلاعات جغرافیایی / نسبت رباطمراد با تیمره
تیمره
Teymare

نسبت رباطمراد با تیمره

سرزمین تیمره  منطقه‌ی وسیعی از شهرستان‌های گلپایگان، محلات، خمین و منطقه رباطمراد را در بر می‌گیرد. دهستان تیمره در واقع بخش از سرزمین بزرگ و کهن تیمره بوده و در مــــرکــــز آن قرار دارد.

رباطمراد، مرکز این دهستان است و یکی از مسیرهای دسترسی به سنگ‌نگاره‌های آن، جادّه‌ای است که از رباطمراد به سمت روستاهای شرقی آن (قیدو، مزایین) ایجاد شده است.

دهستان تیمره یکی از قدیمیترین مناطق استان مرکزی میباشد و در واقع جزئی از سرزمین پهناور تیمره، بلاد جبال و از اقلیم چهارم بوده است و بخشی از منطقهای بوده که به آن، منطقهی مدیا (سرزمین ماد) میگفتند.

حمزهی اصفهانی در شرح بنای کمره (خمین کنونی) آورده است که هما، دختر بهمن از خاندان ساسانی به اسیران رومی دستور میدهد، در مسیر اصفهان به خراسان در نزدیکی روستایی به نام تیمره شهری زیبا بسازند که تا ۲۰۰ سال پیش به آن کمره میگفتند. البته ممکن است تاریخ پیدایش و سیر تطوّر آن با افسانه در آمیخته باشد. نام کمره به طور مشخص از زمان حکومت آققویونلوها در متون تاریخی دیده شده است.

در طول حکومت صفویان سرزمین تیمره به دلیل نزدیکی به پایتخت صاحب نقش بوده و اهالی تیمره، از نظر اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، مورد توجّه خانها بودهاند. کریمخان زند در ناحیهی تیمره، علیمردان خان بختیاری را شکست داد و آغامحمدخان قاجار چندین بار در این منطقه، به قتل و غارت پرداخت و در سال ۱۲۰۴(ه. ق.) از مسیر این منطقه عازم فتح شیراز شد.

فتحعلیشاه قاجار نیز در تیمره به جنگ با برادرش پرداخت، همچنین ناصرالدینشاه به شکار در این منطقه میپرداخته است.

سنگ‌نگاره‌های تیمره نمادی از تمدن کهن ایرانیان در این منطقه است که برخی از باستان‌شناسان قدمت آن را به حدود ۴۰ یا ۵۰ هزار سال پیش تخمین می‌زنند.

در کوه های دهستان تیمره از جمله کوه های خاک سرخ – دشت دره – کوه سیاه  و کوه های روستاهای زیر مجموعه این دهستان مانند قیدو و مزاین سنگ نگاره هایی رویت شده است که بر اساس گزارش‌هایی که به دست آمده این سنگ نگاره ها  نشانه ای از فرهنگ دیرین و ۴۰ هزار ساله مردمانی است که در این برزن زندگانی می کرده اند.

در این مورد ازشبکه ۴ سیمای ایران در روز جمعه ۵/۱۱/۸۶ ساعت ۱۸ برنامه ای به نام سنگ نگاره های  کوه های رباطمراد(شهکویه) و تیمره پخش شد.

بله کشور ما ایران دارای فرهنگی ۴۰ هزار ساله در برخی نقاط از جمله دهستان تیمره می باشد.امید است که دولت مردان و مسئولین قدر این آثار باستانی را بیشتر بدانند تا بیش از این مورد تخریب قرار نگیرند.

اخیرا نیز کانال انتقال آب از منطقه کوچه ری شهرستان گلپایگان به استان قم که از کوه های دهستان تیمره می گذرد باعث تخریب هزارن سنگ نگاره شده است.البته انصاف باید داد که تنها این اقدامات کمتر کارشناسی شده باعث نابودی این سنگ نگاره ها نیست بلکه عوامل دیگری از جمله دسترسی آسان به این نقاط و هم چنین سرقت و عوامل طبیعی نیز در این کار دخیل اند.

تیمره  سرچشمه های رود اناربار است و قدیمی ترین نشانه های  تمدن بشری در این نقطه یافت شده است.تیمره منطقه ای بین  شهرستان های  خمین  و  محلات  از  استان مرکزی و شهرستان گلپایگان از استان اصفهان است که مرکز ان دقیقا دهستان تیمره است و کوههای این دهستان کهن ترین و مترکزترین سنگ نگاره های جهان را در خود جای داده است. کهن ترین آثار تاریخی و هنری بجا مانده  از  بشر   سنگ نگاره ها  هستند به تعبیری دیگر مادر تاریخ ، هنر، زبان ، خط ، اسطوره ها و فرهنگ ها، سنگ نگاره ها هستند.آن  زمان  که  خط و نگارشی وجود نداشته و آدمی  مجبور بوده، مجموعه اطلاعات معیشتی  و شکار، حفاظت، و اعلام خطر، آیین و رسومات و شیوه  زندگی  را  از طریق نقش و نگاره ها به دیگران منتقل کند، این سنگ نگاره های منحصر به فرد به وجود آمد.یکی از مهمترین و  شاید کاملترین مجموعه های سنگ نگاره جهان،نمادها، کتیبه ها و  سنگ نگاره های  تاریخی منطقه  تیمره  و دهستان تیمره است،این سنگ نگاره ها  ناشی از تجربیات عینی و باورهای اعتقادی و فرهنگی نیاکان ما است.با مروری بر صفحه های  صخره ای سخت  منطقه  تیمره و  رباطمراد(شهکویه) در می یابیم  که  چگونه انسان های اولیه دانش و تجربه کسب شده خود را از طریق این نمادها به نسل های بعد از خود انتقال داده اند.دکتر مرتضی فرهادی در کتاب موزه هایی در باد تعداد سنگ نگاره های موجود در تنگه غرقاب قیدو از روستاهای دهستان تیمره و همچنین سرشاخه های رودخانه خمین و گلپایگان و رباطمراد(شهکویه) را بالغ بر تا ۳۰ هزار عدد برآورد نموده است.عمده نگاره ها مربوط به جانوران بویژه بز کوهی و شکار آنان توسط انسان است و ابزار اصلی شکار انسان تیر و کمان و نیزه بوده است.با بررسی های صورت گرفته، تصاویر پستانداری همانند بزکوهی، قوچ، پلنگ، گرگ، گوزن، شیر، گراز، آهو، گورخر، شتر و پرنده گانی همانند کبک، بوقلمون، هد هد و درنا، بیشترین نگاره ها را تشکیل می دهد.شکار با چماق ،  کمند ، چنگک و تصاویر شکارچیان سوار بر اسب ، رقصهای جادویی  ، زنان باردار و زایش آدمی، نبردهای پهلوانی و جنگ های تن به تن از دیگر تصاویر قابل توجه است.از دیگر سنگ نگاره های موجود در منطقه می توان  به سنگ نبشته های کوههای غرقاب و کوههای  خاک سرخ رباطمراد(شهکویه) و چم اسبه اشاره نمود که نشانگر شروع  کتابت  و استفاده از حروف و اشکال برای نگارش است.اشکال هندسی، گیاهان، حروف رمزی، نمادهای گوناگون، حیواناتی که نسل آنها منقرض شده و پیچهای متوالی، متناوب و متحد المرکز که شبیه آنها در ۲۳  کشور جهان   وجود   دارد و چند کتیبه عربی متعلق  به نیمه اول قرن هشتم   نقوش  این  محوطه ها  نشان می دهد که در اعصار باستان مردم زیادی در این سرزمین زندگی می کرده اند.هنرهای صخره ای یا سنگ نگاره های تیمره و رباطمراد(شهکویه) از کهن ترین ادوار گذشته به شمار می آیند که در هیچ جای دنیا بدیلی برایش متصور نیست. کشیدن تصویر و نگارش بر روی سنگها، نخستین کلام انسانهای اولیه که شما را به عمق تاریخ ایران می برد، جایی که نه تاکنون در گفتاری شنیده اید و نه در نوشتاری خوانده اید، با اسرار و رمز و رازهایی مسحورکننده.

در این سنگ ها و کوهها صدای چکش انسانهایی را احساس می کنی که با وجود اختراع نشدن خط با کشیدن دست و محراب نماد تقدس این مکان را فریاد زدند.

هنرهای صخره ای اسناد دسته اولی هستند که پژوهشگران را با ترجمان فرهنگ ها در اقلیم ها و زمان های مختلف آشنا می‌‌کنند. شگفتی سنگ نگاره های تیمره و رباطمراد(شهکویه) در این است که گویی متعلق به انسان های پیشین است و گویا دست خلاقانه ای با ابزاری پیشرفته نقوش را بر سنگ ها کشیده است.با مشاهده سنگ نگاره های تیمره و رباطمراد(شهکویه) به نقش های شگفت انگیزی برخورد  می کنیم که بجز آثار انسانهایی فرازمینی برای آنها پاسخ قانع کننده‌‌ی دیگری متصور نیست نقش انسانهایی با ظواهری ملبس و شبیه به فضانوردان امروزی سرهایی بزرگ و تنه هایی کلفت و پاهایی ظاهراً کوتاه.وجود نقوش انسان های بالدار به تعداد زیاد که شاید نشان از آرزوی پرواز و نقوش فرشتگان برای استمداد باشد و یا انسانهایی که از کرات و سیارات دیگر به زمین آمده اند.

از دیگر آثار شگفت انگیز این منطقه شباهت این نقشها با قاره های دیگر است زیرا نقش های متعددی که در هزاران سال پیش حکاکی شده اند در قاره هایی ایجاد شده که عمر کشف بعضی از آنها از ۵۰۰ سال فراتر نمی رود و آنقدر این نقوش شبیه یکدیگرند که گویی کار یک هنرمند واحد است.آثار موجود در سنگ نگاره ها حاکی از خلاقیت و روشی برای بیان دیدگاهها نیز بوده است.

در گذشته های دور هیچگاه یک انسان عادی قادر به مسافرت و کسب دانش و مهارتی شبیه به هم نبوده و طوری زندگی می کرده اند که حتی از وجود هم مطلع نبوده اند تا چه رسد به اینکه از طرح و سبک های نقوش یکدیگر با جزئیات کپی برداری و تقلید کنند.

ناصری فرد مولف دو کتاب در زمینه سنگ نگاره های تیمره و رباطمراد(تیمره) تاکید کرد: بررسی و مطالعه بر روی آنها معلوم می کند که این کنده کاری ها مربوط به دوره های مختلف تاریخ است به طوری که بر روی یک دیواره سنگی چندین لایه نقوش مختلف روی هم حکاکی شده.گویی نقوش مکانی مقدس به شمار می رفته است.این احترام و تقدس هنوز در بعضی روستاهای رباطمراد(شهکویه) وجود دارد اما اکثر آنها مربوط به دوره های مختلف تاریخی است. به شکلی که نقوش زیرین بر اثر گذشت زمان به سختی قابل رویت است.وی اضافه کرد: سنگ نگاره های تیمره یکی ازمعیشتی و شکار بر آنها نقش بسته است.سالانه هزاران علاقمند طبیعت، تاریخ و تمدن از سنگ نگاره های تیمره رباطمراد دیدن می کنند و اوج این بازدیدها تعطیلات نوروز است.اکنون چشم های تیمره برای ورود گردشگران نوروزی گشوده شده است و چشم به راه مسافران دور و نزدیک است.

درباره @abinmehr

دوباره بررسی نمایید

داستان اندوه‌بار رهاسازی پسماندها در زیست بوم

زیست بوم و کیاناد راز ماندگاری هستارهای زنده و ارمغانی خداوندی است. همچنان ریختن پسماندهای …

3 دیدگاه‌ها

  1. که بر اساس گذارش هایی که به دست آمده این سنگ نگاره ها نشانه ای از فرهنگ دیرین و ۴۰ هزار ساله مردمانی

    کلمه گزارش را تصحیح نمایید

  2. سلام عرض ادب
    جناب محمدی اگر زحمتی نیست در مورد مراسم و داستان “کردعلی” هم مطلب مطلب بزارید.
    سپاس فراوان

پاسخ دادن به کاوش لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قالب وردپرس خرید هاست